COVİD-19 pandemiyasından öncə, Azərbaycanın şimal-qərbində yerləşən Zaqatala rayonunda yaşayan Təhminə İsayeva öz mətbəxində kiçik ölçülü meyvə qurutmaq fəaliyyətinə başladı. “İlk vaxtlar meyvələri qurudaraq saxlamaq mənim hobbim idi. Meyvələri qurutma qabına ara məsafələrini saxlayaraq böyük siniyə düzürdük və bu qabı quruması üçün günəş işığı düşən yerə yerləşdirirdik. Bu ənənəvi bir üsuldur, amma həddindən artıq uzun bir prosesdir” Təhminə öz sözlərində bildirir. "Bu fəaliyyətim çox uğurlu oldu və yaxın tanışlarım məhsullarımı ilk alanlar oldu, bir il ərzində təxminən 300 kiloqram quru meyvə istehsal etdim. Bütün işləri özüm etdiyim üçün asan deyildi, bağımızdan alma, gavalı və əncir yığdım və ya bazardan bəzi meyvələri alaraq istehsal prosesində istifadə etdim." 2019 -cu ildə Zaqataladakı Qadın Resurs Mərkəzi, öz biznesini inkişaf etdirməsi üçün Təhminə xanıma meyvə qurusunu hazırlayan maşını hədiyyə etdi. Pandemiya onun fəaliyyətinin gəlir gətirməsinə çətinlik yaratsa da, o, bu zamanı öyrənmək və istehsalını yeni bir səviyyəyə çıxarmaq üçün bir fürsət olaraq istifadə etdi. O indi kənddə quru meyvə istehsal edən ilk istehsalçıdır. "Pandemiya dövründə insanların gəlir səviyyəsinin azalması mənim işim üçün də böyük bir problem yaratdı. Lakin mən məyus olmadım. Bunun əvəzinə işimi yaxşılaşdırmaq üçün məsləhətlər axtarırdım və digər qadınların da iştirakı ilə istehsal prosesini yenidən qurmağa başladım. Artıq, məhsullarımın bazarda satışını artırmaq üçün keyfiyyət sertifikatı almağı da planlaşdırıram " Təhminə xanım sözlərində bildirdi. Meyvə və tərəvəz mədəniyyəti Meyvələr Azərbaycan mədəniyyətinin və iqtisadiyyatının böyük bir hissəsi təşkil edir. Ölkənin rəngarəng iqlimi bütün il boyu təzə meyvələrin yığılmasını təmin edir. Bəzi meyvə və tərəvəzlərin cəmiyyət və yerli iqtisadiyyat üçün əhəmiyyətini vurğulamaq üçün yerli məhsul bayramları da təşkil olunur. Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2020-ci ildə meyvə-tərəvəz ixracı 607.7 milyon ABŞ dolları təşkil edib və ötən il ölkənin qeyri-neft ixracatının üçdə birini əhatə edib. Meyvələr həm də ənənəvi Azərbaycan çay mədəniyyətinin bir hissəsi hesab olunur. Günün hansı saatı olursa olsun, kiminsə evinə gələn qonaqlara həmişə çayın yanında qurudulmuş meyvə və qoz-fındıq və evdə hazırlanan müxtəlif mürəbbələr təklif olunur. Əslində, Azərbaycanda bir məşhur zarafat var ki, deyilənə görə sadəcə şəkər əlavə etməklə hər şeydən mürəbbə hazırlamaq olar. Meyvə və tərəvəzlər, gənc azərbaycanlı fermer, Azərbaycanın şimal-qərbindəki Samux rayonunda yaşayan Cəlal Ələkbərov üçün də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Cəlalın ailəsi uzun illərdir ki, ənənəvi istehsal üsullarına etibar edir. Bir gənc fermer olaraq Cəlal işlərini yaxşılaşdırmaq üçün ənənəvi üsulla yanaşı mütəmadi olaraq yeni texnika və texnologiyalarla öz işində yeniliklər etməyə çalışır. Tərəvəz bitkiləri əsasən açıq sahələrdə istehsal olunsa da, Cəlal və onun kimi gənc fermerlər əkini qorumaq üçün daha çox istixanalardan istifadə edirlər. İstixanalar açıq sahəyə nisbətən daha yaxşı məhsul istehsalına şərait yaradır və nəticədə daha yüksək məhsuldarlığa, keyfiyyətli məhsula və resursların daha yaxşı istifadəsinə səbəb olur. Son 10 ildə Cəlal təsərrüfatını genişləndirməyə nail olan fermerlərdən biridir, o istixanalarda pomidor və çiyələk təsərrüfatı yaradıb. "Məhsul yetişdirməklə zərərvericilərə qarşı mübarizə üsullarına dair yeni təcrübələr qazandım. Bu qazanclar sayəsində təsərrüfatımın gəlir gətirməsi üzrə artım əldə etdim "deyən Cəlal, indi BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı-nın sahələrdə məlumatlandırıcı təlimlərindən əldə etdiyi bir çox məlumatları digər fermerlərlə paylaşdığını qeyd etdi. “Heç kəs kənarda qalmadı, xüsusilə son pandemiya dövründə biz-birimizi dəstəklədik. " Təhminə xanımi və dünyadakı bütün fermerlərlərdə olduğu kimi, COVID-19 pandemiyası Cəlal üçün bir çox çətinliklər yaratdı. Sərt karantin tədbirləri işçi qüvvəsində ciddi çatışmazlıqlar yaratdı. Gəlirlərin azalması, istehlakın azalması və meyvə -tərəvəzin bazar qiymətlərinin aşağı düşməsinə səbəb oldu. Bazara çıxışı məhdudlaşdırılması da satışlara yetərincə təsir etdi. "Pandemiya dövründə, xüsusən də həkimlər sağlam qidalanmağı və gündəlik menyuya meyvə-tərəvəzləri daxil etməyi tövsiyə etdikdə qida təhlükəsizliyimiz xüsusi əhəmiyyət kəsb etməyə başladı. Biz, fermerlər olaraq, COVID-19-a qarşı mübarizə aparan bir alay kimiydik və düşünürəm ki, biz bu müharibədə artıq qalibik " Cəlal öz sözlərində bildirdi. Zaqatala rayonunda yaşayan İsa Əliyev, evdə hazırladığı çiyələk, armud, albalı həmçinin gül ləçəklərindən çıxarılan mürəbbələr üzrə ixtisaslaşan digər bir uğurlu meyvə istehsalçısıdır. Onun dediyinə görə insanların ən çox aldığı mürəbbə isə yaşıl qozdan hazırlanan mürəbbədir. Bir qoz qabığının kiçik bir beyinə bənzəməsi təsadüfi ola bilər, amma araşdırmalar da sübut edir ki, həqiqətən də qoz meyvəsi zehniniz üçün faydalı bir məhsuldur. Qoz insan orqanizmini sağlam yağlar, liflər, vitaminlər və minerallarla təmin edir, bu məhsulu Azərbaycanda bir çox təamlarda istifadə edirlərlər, İsanın hazırladığı mürəbbələr də onlar arasında ən çox seçilənlərdən biridir. "Bu fəaliyyət bizim əsas gəlir mənbəyimizdir. Baxmayaraq ki, sahə yetərincə gəlirlidir, ancaq eyni zamanda da bir məhsulun satışa hazır olma zaman aralığı olaraq çox vaxt tələb edir, çətin bir prosesdir və 15 günə qədər davam edir." İsa öz sözlərində bildirib. Qoz mürəbbəsini hazırlamaq üçün məhsulu, qozun içərisi bərkimədən və içərisi hələ də açıq yaşıl rəngdə və asanlıqla kəsiləbilən olan halda yığılmalıdır. Soyulmuş qoz 10 gün ərzində əhəngli suda davamlı olaraq isladılır və yetişməmiş qozun acı dadının getməsi üçün tez-tez yuyulur. Sonra qoz şəkərlə birgə dörd dəfə bişirilir, qazana mixək və ya hil əlavə olunur. Yaşıl qoz -fındıq tünd qəhvəyi rəngə çevrilir və zəngin bir ağcaqayın yarpağına və ya xurma dadına malik olur. "Pandemiya zamanı istehlakçıların alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşdükcə istehsalı təxminən beş dəfə azaltmaq məcburiyyətində qaldıq, amma mübarizəyə davam etdik. Azərbaycanda çay ənənəvi olaraq mürəbbə ilə verilir, buna görə məhsullarımıza yenidən tələbat olacağına inanırdıq." İsa öz sözlərində bildirir. Təcrübələrini təkmilləşdirmək və təsərrüfat sahələrini inkişaf etdirmək arzusu ilə Təhminə, Cəlal və İsa, BMT-ninin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) ilə əlaqə quraraq ölkə daxilində müxtəlif fəaliyyətlərdə iştirak etdilər. FAO-nun həyata keçirdiyi və Avropa Birliyi maliyyələşdirdiyi bu layihə, xarici turistlər, qonaqlar üçün aqroturizm imkanları yaradır və fermerlərə məhsullarını qlobal miqyasda tanıtmaqda kömək edir. Azərbaycanda və dünya ölkələrində FAO, ailə biznesləri kimi fəaliyyət göstərən fermerlərə istehsallarını yaxşılaşdırmaq, bazara çıxış imkanlarını və onların qida təhlükəsizliyini təmin etmək üçün təlim və texniki biliklərlə təmin edir. Bütün qida məhsullarımızın hazırlanmasında həmişə onu istehsal edən, əkən, yığan, balıq tutan və ya çatdırılmasında iştirak edən həmişə bir kəs var. 16 Oktyabr Ümumdünya Qida Günü ərəfəsində, mövcud vəziyyətdən asılı olmayaraq, icmaları qida məhsulları ilə təmin etməyə davam edən bütün #QidaQəhrəmanları-na təşəkkür edirik. Sizində yaşadığınız cəmiyyətdə qida qəhrəmanı olmağınız üçün saysız-hesabsız yol var və buna elə indi başlamağınız üçün əla vaxtdır. Əməllərimiz bizim gələcəyimizdir.

Xanım Andreeva BMT-də, habelə Avropa və Asiya ölkələrində icra etdiyi müxtəlif vəzifələr sayəsində beynəlxalq inkişaf, humanitar fəaliyyətlərin əlaqələndirilməsi, vəkillik və tərəfdaşlığın qurulması sahələrində 21 illik təcrübəyə malikdir. Bu təyinatından əvvəl Kambocada BMT-nin HİV/AİDS üzrə Birləşmiş Proqramının (UNAİDS) rəhbəri olmuş Vladanka Andreeva eyni zamanda BMT-nin həmin ölkədəki İdarə Heyətinin COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı hazırlıq və cavab tədbirlərinə cavabdeh olan qrupuna rəhbərlik edib. Daha əvvəl isə o, dəlillərə və insan hüquqlarına əsaslanan, eləcə də gender məsələlərinə həssas proqramların icrasını gücləndirmək üçün UNAİDS-in Asiya-Sakit Okean regional ofisində strateji müdaxilə üzrə müşavir çalışıb. Xanım Andreeva həmçinin UNAİDS-in Vyetnamdakı nümayəndəliyində monitorinq və qiymətləndirmə komandasının rəhbəri, BMT-nin İnkişaf Proqramında (BMTİP) Avropa və MDB ölkələri üzrə müşavir, habelə BMT-nin Şimali Makedoniyadakı rezident əlaqələndiricisinin müşaviri olub. Bu vəzifədən öncə o, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və BMT-nin Humanitar Fəaliyyətlərin Əlaqələndirilməsi Ofisində (OCHA) çalışıb. BMT-dən əvvəl Pharmaciens Sans Frontières qeyri-kommersiya təşkilatında çalışan xanım Andreeva qaçqınlara humanitar yardımların göstərilməsini əlaqələndirib. Şimali Makedoniyanın Müqəddəs Kiril və Mefodiy Universitetində təhsil almış Vladanka Andreeva stomatologiya sahəsində bakalavr, ictimai səhiyyə sahəsində isə magistr dərəcələrinə yiyələnib.

Təhmina İsayeva COVİD-19 pandemiyasından bir neçə ay öncə Azərbaycanın şimal-qərbində yerləşən Zaqatala rayonunda kiçik meyvə qurutma təsərrüfatı ilə məşğul olmağa başlayıb. Pandemiya onun işinə təsir etsə də, Təhminə xanım mövcud vəziyyətdən istehsal etdiyi məhsulların miqdarını artırmaqla bu çətin vəziyyəti fürsətə çevirməyə nail olub. O kənd məktəbində müəllim işləyir, qalan vaxtı ev və həyət işləri ilə məşğul olur. 2019-cu ildə biznesin idarəedilməsi, mühasibat uçotu, kompüter və ingilis dili sessiyaları da daxil olmaqla, iş qurulması və inkişafına dair bir sıra təlimlərdə iştirak edib.   “Əvvəlcə meyvələri qurudaraq saxlamaq mənim üçün gündəlik məşğuliyyət idi. İlk öncə meyvələri açıq havada böyük bir qaba yerləşdiririk və sonra o qabı bir neçə gün günəşin altında saxlamalıyıq. Bu üsul illərdir istifadə olunan ənənəvi üsul hesab olunur, ancaq bu üsul həddindən artıq çox vaxt aparır” Təhminə növbəti dəfələrdə meyvələri satmaq üçün qurutmağa qərar verir və 2019-cu ildə Zaqatalada Qadın Resurs Mərkəzinə müraciət edərək bu təşəbbüsünə görə o meyvə qurutma maşını ilə təmin olunur. “Fəaliyyətimiz olduqca məhsuldar başladı və ilk məhsulumu alanlar ətrafımdakı insanlar oldu. Bir il ərzində, təxminən, 300 kiloqram meyvə qurusu istehsal edə bildim. Bütün proseslə özüm məşğul olduğuma görə - bağçamızdan alma, gavalı, zoğal, əncir və digər meyvələri yığırdım və ya qışda bazardan banan, kivi və portağal kimi ekzotik meyvələr alırdım, bu heç də asan deyildi” - Təhminə öz sözlərində deyir. Quru meyvə satışı əvvəllər Zaqatalada o qədər də geniş yayılmamışdı, ümumiyyətlə, Azərbaycanda insanlar daha çox baharın başlanğıcının xüsusi qeyd olunduğu Novruz Bayramı ərəfəsində quru meyvələr almağa üstünlük verirdilər. Qeyd etmək olar ki, bir neçə il olar ki insanların sağlam qidaya marağı artıb, vitamin və minerallarla zəngin olan bu dadlı çərəzləri almağa başlayıblar. “COVID-19 pandemiyası zamanı bu məhsullara tələbat azaldığında satışlarım azaldı lakin, mən buna görə məyus olmadım, əksinə işimi yaxşılaşdırmaq üçün onlayn satış imkanlarını araşdırmağa başladım. Hazırda kəndimizdə yaşayan digr qadınlarla birgə öz təsərrüfat sahəmdə istehsal prosesini özümüz davam edirik.” – deyən Təhminə xanım daha geniş bazara çıxmaq və işi genişləndirmək məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinə milli qida təhlükəsizliyi sertifikatı əldə etmək üçün də müraciət etməyi planlaşdırdığını bildirdi. Təhminə öz təsərrüfatını və satışlarını inkişaf etdirmək üçün Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) həyata keçirdiyi “Azərbaycanın Şimal-Qərb bölgəsində davamlı və inklüziv yerli qida sistemlərinin inkişafı” layihəsinə də müraciət edib. Layihə seçilmiş aqro-ərzaq məhsulları üzrə yerli inkluziv və səmərəli kənd təsərrüfatı modelləri və qida sistemləri yaradılmasına, istehsalçılar və alıcılar arasında əlaqələrin gücləndirilməsi yolu ilə bazara çıxışın asanlaşdırılmasına, bölgədə aqriturizm potensialının genişləndirilməsinə yönəlib. Eyni zamanda, kiçik fermerlərə və emalçılara gəlirli və davamlı kənd təsərrüfatı müəssisələri yaratmaq üçün lazım olan bacarıq və bilikləri əldə etməyə imkanı verir. “Bu cür layihələr olduqca faydalıdır və bizim kimi yeni yaranan təsərrüfat sahiblərinə bir çox imkanlar yaradır. Layihə kənd qadınları üçün yalnız gəlir gətirən imkanlar yaratmır, həm də onları güclü və özlərinə inamlı hiss etdirir; ailədəki və cəmiyyətdəki yerlərini daha da gücləndirir ” -  deyə Təhminə bildirir.

2016-cı ilin aprelində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Rezident əlaqələndiricisi kimi Azərbaycana gəlişimdən sonra ölkə mühüm sosial-iqtisadi və geosiyasi çağırışlarla üzləşib. Onların bəziləri misli görünməmiş qlobal şokların nəticəsi idi. İlk olaraq, neftin qiyməti düşməyə başladı və nəticədə, 2015-ci və 2016-cı illərdə milli valyutanın iki dəfə devalvasiyası baş verdi. Bundan qaynaqlanan iki rəqəmli inflyasiya yoxsul təbəqəyə təsir göstərməyə başladı. Sonra Dağlıq Qarabağ bölgəsində Ermənistanla münaqişənin alovlanması 2020-ci ilin sentyabrında mülki şəxslər və hərbçilər arasında çoxsaylı itkilərlə nəticələnən genişmiqyaslı müharibəyə çevrildi. Bu, formalaşmış təsəvvürün əksinə olaraq, bütün beynəlxalq ictimaiyyətə münaqişənin “dondurulmuş” olmadığını aydın şəkildə nümayiş etdirdi. Nəhayət, COVID-19 pandemiyası əhalinin bütün təbəqələrinə, xüsusən də, ən yoxsul və həssas qruplara mənfi təsir göstərən digər ciddi sarsıntı oldu. Hökumətin pandemiyanın qısamüddətli təsirlərini aradan qaldırılması üçün atdığı addımlar təqdirəlayiq olsa belə, uzumüddətli təsirlərin aradan qaldırılması xeyli zaman alacaq.  Bu hadisələrin fonunda ümumi tendensiya çətinliklərdən alnıaçıq çıxan Azərbaycan xalqının möhkəmliyi və iradəsi oldu. Pandemiya ilə mübarizənin ön cəbhəsində vuruşan minlərlə işçi, könüllü və özəl şirkətlərin əhalini dəstəkləmək naminə göstərdikləri təmənnasız yardım hamıda ümid yaratdı. Hər kəs öz bacardığı kimi kömək etməyə çalışdı: Şirkətlər və xeyriyyəçilər milyonlar ianə etdi, gənc könüllülər isə müxtəlif formada səfərbər olaraq, öz evlərində qalan qocalara, əlillərə dərman və ya ərzaq alıb aparırdılar. Beş illik fəaliyyətimə nəzər salanda, mən, fürsətdən istifadə edərək, çətinliklər qarşısında inanılmaz qətiyyət nümayiş etdirən Azərbaycan xalqını təbrik etmək istərdim. Gələcəyə baxdıqda isə, bu təcrübələrdən lazımi dərslərin götürülməsi Azərbaycanın pandemiyadan daha yaxşı və güclü bir ölkə kimi çıxması baxımından çox vacibdir.  Ölkənin yuxarıda qeyd edilən çətinliklərin həllinə hazırlaşdığı bir vaxtda, Azərbaycanın 2030-cu ilə olan baxışını, o cümlədən milli inkişaf və bərpa strategiyasının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə uyğunlaşdırmasını dəstəkləmək üçün BMT-nin ölkə üzrə idarə heyəti hökumətlə yeni imzalanmış Əməkdaşlıq Çərçivəsini səfərbər etməyə hazırdır. Bu baxımdan, Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri COVID-19 və münaqişədən sonra inklüziv və güclü bərpa üçün yol xəritəsi kimi istifadə edilə bilər. “Heç kimin kənarda qalmaması” vədinin yerinə yetirilməsinə on ildən az müddət qaldığı halda, milli inkişaf və bərpa strategiyalarının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə uyğunlaşması həmişə olduğundan daha vacibdir. Milli siyasət ilə Azərbaycanın qlobal sazişlərə, eləcə də İqlim Dəyişikliyi haqqında Paris Razılaşmasına sadiqliyi arasında uyğunluq sosial-iqtisadi inkişafın ətraf mühit məqsədləri ilə tam uzlaşmasını təmin etmək baxımından çox əhəmiyyətlidir. Bu yaxınlarda təqdim olunmuş “Azərbaycan-2030: sosial-iqtisadi inkişaf üçün milli prioritetlər strategiyası” sənədi növbəti onilliyin perspektivli başlanğıcıdır. Bu planda növbəti on il ərzində Azərbaycanın yüksək rifah cəmiyyətinə və güclü iqtisadiyyata sahib dövlətə çevrilməsi üçün iddialı məqsədlər və istəklər öz əksini tapır. Sevindirici haldır ki, bu Strategiyada Azərbaycanın 2030-cu il üçün gündəlikdən irəli gələn öhdəlikləri ilə milli siyasət prioritetləri arasında bağlılıq aydın şəkildə qeyd edilir. Növbəti bir neçə ay ərzində planın icrası məqsədilə hökumətin beş illik strategiya hazırladığı bir vaxtda, insanlar və planetimizlə bağlı dəyişikliklərin köklü olmasını təmin etmək üçün aşağıda qeyd olunan bir sıra məsələlərə xüsusi diqqət ayrılmasına ehtiyac var. Birincisi, planlaşdırma, icra və monitorinq mərhələlərində maraqlı olan müxtəlif tərəflərlə davamlı əməkdaşlıq qurulmalıdır. Ən uğurlu inkişaf strategiyaları inklüziv iştirak, o cümlədən vətəndaş cəmiyyəti, özəl sektor, akademik dairələr, gənclər hərəkatı nümayəndələrinin, sosial mediada nüfuz sahibi olan şəxslərin və digər qrupların hərtərəfli iştirakı üzərində formalaşır. İkincisi, gələcəkdə baş verə biləcək şoklar və sarsıntıların olma ehtimalını azaldan və ya baş verdiyi halda müqavimət gücünü yüksəldən tədbirlərin prioritetləşdirilməsi məqsədilə pandemiya və münaqişədən öyrənilmiş dərslərdən lazımi nəticələr çıxartmaq vacibdir. Məsələn, səhiyyə sahəsində tam əhatəliliyin təmin edilməsi, eləcə də məktəb və universitetlərdə rəqəmsal boşluğun azaldılması üçün göstərilən səylər sürətləndirilməlidir. Bərpa işləri ətraf mühitə və təbii sərvətlərə dəyən uzunmüddətli zərəri aradan qaldırmaqla iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə tədbirlərinə təkan verməlidir. Üçüncüsü, Strategiyanın maliyyələşdirilməsi üçün ümumi sərmayə istiqamətlərini müəyyən edən güclü maliyyə çərçivəsi sənədi hazırlanmalıdır.  Tələb olunan xərclər, mövcud maliyyə mənbələrinin və durumunun qiymətləndirilməsi və vəsaitlərin toplanması strategiyası hazırlanmalıdır. Büdcə xərclərinin artdığı bir mühitdə, alternativ maliyyə mənbələri, o cümlədən yenilikçi maliyyə alətlərinin tətbiqi təşviq edilməlidir. Yekun olaraq, Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri göstəricilərinin strateji sənədə icra göstəriciləri kimi daxil edilməsi, habelə nəticəyə hədəfli büdcə sisteminə keçid digər mühüm məsələlərdəndir. Bu addım xərclər sahəsində effektivliyin artırılması ilə yanaşı, Azərbaycanın Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərini icra etmək yolunda qərarlı olmasını  əks etdirəcək. Fürsətdən istifadə edərək, Azərbaycanın öz gələcəyini yenidən müəyyən etdiyi bir dövrdə BMT-nin ölkəni dayanıqlı inkişafa aparan yolda dəstəkləməyə daim hazır olduğunu bir daha vurğulamaq istərdim. BMT-nin çoxsaylı qurumlarının böyük ekspert təcrübəsi milli inkişaf prioritetlərinin yerinə yetirilməsində, həmçinin planın icrası üçün maliyyə analizinin  aparılması kimi işlərdə hökumətin səylərini dəstəkləməyə hazırdır. Bizim təşkilat strategiyanın icrası üçün milli və yerli səviyyədə müxtəlif tərəflərin effektiv iştirakını təmin edən platforma rolunu da oynaya bilər. Bundan əlavə, BMT Avropa İttifaqı və Dünya Bankı ilə sıx tərəfdaşlıq edərək, çoxlu sayda azərbaycanlı məcburi köçkünlərin təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə evlərinə qayıtmalarını mümkün edəcək “Bərpa və Sülh quruculuğu İşlərinin Qiymətləndirilməsi”ni (BSİQ) aparmaqla, müvafiq sahələrdə ölkəyə kömək etməyə hazırdır. Uğura aparan yolda yeni nailiyyətlərə imza atmış bu ölkəyə yenidən geri dönəcəyimə ümid edirəm. Bu yol çətin, lakin ləyaqətli bir yol olacaq.