BMT layihəsi Azərbaycana “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsü üçün dayanıqlı inkişaf siyasətləri formalaşdırmağa kömək edir

 Layihə çərçivəsində həyata keçirilmiş fəaliyyətlər milli təhlil hesabatının hazırlanması ilə yekunlaşıb.  

Asiya, Avropa və digər ərazilərdə dəniz və ölkələri birləşdirən və iqtisadi inkişaf üçün böyük potensiala malik olan KYT ilə bağlı iqtisadi və dayanıqlı inkişaf siyasətlərinin formalaşdırılması məqsədilə son iki ərzində bu layihə Azərbaycanın siyasət qurucularının bilik və bacarıqlarını artırmağa çalışıb.

BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin icra etdiyi və təşkilatın Sülh və İnkişaf Fondunun maliyyələşdirdiyi KYT-DİM layihəsi Azərbaycanda və digər 13 pilot ölkədə texniki heyət və siyasətçilər üçün təlimlər keçirib. Seminarlar Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri (DİM) və 2030-cu il Dayanıqlı İnkişaf Gündəliyinə uyğun olmaqla aydın və inteqrasiya olunmuş makroiqtisadi, sosial və ətraf mühit siyasətlərinin tərtibatına yönəlmişdi.

BMT Baş katibinin İqtisadi və Sosial Məsələlər üzrə müavini Liu Zhenmin: "KYT kimi böyük regional təşəbbüslərin verdiyi imkanlardan bəhrələnmək üçün üzv dövlətlər onların potensial təsirlərini daha yaxşı qiymətləndirməli, mümkün siyasət ssenarilərini nəzərdən keçirməli və potensial riskləri idarə edərkən onların təsirlərini optimallaşdırmaq üçün vahid siyasətlər hazırlamalıdır. Bunun üçün dəlillərə əsaslanan siyasəti dəstəkləmək üçün yerli siyasətçilər, eləcə də məlumatların toplanması və təhlili üzrə mütəxəssislərin bilik və bacarıqlarının artırılması tələb olunacaq.”

Layihə, KYT-nin infrastruktur sərmayələri də daxil olmaqla, müxtəlif növ investisiyaların Azərbaycana təsirini simulyasiya etmək üçün Dünya İqtisadi Proqnozlaşdırma Modelindən istifadə edib. Bu təhlil əsasında milli hesabat hazırlanıb.

Simulyasiya nəticəsində məlum olub ki, daha çevik investisiyalar və istehlak artımı Azərbaycanın inkişafı və ÜDM-in artımı ilə nəticələnə bilər. İşçi qüvvəsinin də çoxalması istehsalın ciddi artımına səbəb ola bilər. Azərbaycanın dayanıqlı inkişaf strategiyaları və planlarını hazırlamaqla Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə dair gördüyü işlər hesabatda öz əksini tapıb. Lakin, DİM-lərin maliyyələşdirilməsi dövlət və özəl mənbələrin ciddi səfərbərliyini tələb edir.

KYT ilə DİM arasındakı əlaqəyə dair əldə olunmuş nəticələri bölüşmək və ən yaxşı standartları tətbiq etmək KYT fəaliyyətlərinin Azərbaycanda dayanıqlı inkişafa təsirini daha da artıracaq. Ölkə KYT fəaliyyətlərini və onların DİM-lərlə inteqrasiyasını fəal şəkildə izləmək üçün müvafiq addımlar atarsa, daha böyük faydalar aşkar olunacaq.

Hesabatın qənaətinə görə, keyfiyyətli araşdırmalar və tətbiqi təhlillərdən doğan və dəlillərə əsaslanan siyasətin Azərbaycanda daha effektiv siyasətləri formalaşdırmaq, yoxsulluğu azaltmaq, iqtisadi artımı stimullaşdırmaq və həyat keyfiyyətini yüksəltmək baxımından əhəmiyyətli ola bilər.

Azərbaycan layihədə iştirak edən 14 KYT ölkəsindən biridir. Simulyasiyaların tam nəticələri qlobal hesabatda və 14 ölkə üçün hazırlanmış fərdi hesabatlarda öz əksini tapıb.

On dörd ölkə üzrə ümumi təhlil göstərir ki, əhəmiyyətli həcmə malik KYT sərmayələrinin ilk illərdə müsbət təsiri olub. Bununla yanaşı, borc problemi və ya ətraf mühit xərcləri ilə bağlı risklər, habelə yoxsulluq və gender bərabərliyi kimi digər DİM göstəricilərinə olan təsirlər hər bir ölkədə həyata keçirilən siyasətlərin effektivliyindən asılı olacaq.

KYT-DİM haqqında – BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin (UNDESA) İqtisadi Təhlil və Siyasət Şöbəsi (EAPD), “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə doğru həyata keçirilməsi üçün bilik və bacarıqları gücləndirmək məqsədilə bir çox ölkəni əhatə edən çoxillik layihə həyata keçirib. Layihə çərçivəsində həyata keçirilən fəaliyyətlər ardıcıl və inteqrasiya olunmuş makroiqtisadi, sosial və ətraf mühit siyasətlərinin tərtibi, eləcə də DİM-lərin təşviqi üçün siyasətçilər və texniki işçilərin analitik qabiliyyətlərinin artırılmasına yönəlib. Yoxsulluğun aradan qaldırılması və digər DİM-lərə nail olmaq, habelə 2030-cu il Gündəliyinin həyata keçirmək kontekstində makroiqtisadi, ekoloji və sosial siyasətləri milli inkişaf strategiyalarına inteqrasiya etmək üçün potensialın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı fəaliyyətlərin həyata keçirilməsi və siyasətçilərin bilik və bacarıqlarının gücləndirilməsində ölkənin ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmış analitik və modelləşdirmə vasitələrindən istifadə edilib. 

Pilot ölkələr: Azərbaycan, Banqladeş, Kamboca, Çexiya, Gürcüstan, Qazaxıstan, Qırğız Respublikası, Lao PDR, Monqolustan, Myanma, Rumıniya, Serbiya, Şri Lanka və Tayland.

KYT - DİM veb saytı - https://www.brisdgs.org 

Azərbaycan üzrə hesabat: https://www.brisdgs.org/project-countries/azerbaijan 

Əlaqə: Namsuk Kim, DESA, kimnamsuk@un.org