BMT QAK-ın yeni məruzəsi göstərir ki, Aralıq dənizini keçməyə cəhd etmək həyat üçün həmişəkindən daha təhlükəlidir

BMT QAK-ın Desperate Journeys ("Ümidsizlik səfərləri") adlı yeni məruzəsində bildirilir ki, bu il Avropaya gedib çatmağa çalışan 1600-dən çox adam ölüb və ya itkin düşüb.

Məruzədə bildirilir ki, Avropaya gələn insanların ümumi sayı azalsa da, ölüm hallarının faizi kəskin şəkildə artıb və bu artım xüsusən Aralıq dənizindən keçməyə cəhd edənlərə aiddir. Mərkəzi Aralıq dənizi bölgəsində 2018-ci ilin yanvarından iyulunadək Avropaya keçməyə cəhd edən hər 18 nəfərdən biri ölüb və ya itkin düşüb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2017-ci ilin eyni dövründə dənizi keçmək istəyən hər 42 nəfərdən biri ölmüşdü.

"Bu məruzə bir daha təsdiq edir ki, Aralıq dənizi o biri taya keçmək üçün dünyada ən təhlükəli yerlərdən biridir", – BMT QAK-ın Avropa Bürosunun direktoru Paskal Moro (Pascale Moreau) bildirib. "Avropa sahillərinə gəlib çıxan insanların sayı azaldıqca artıq Avropa üçün bu durum çoxlu sayda insanların yerləşdirilməsi baxımından deyil, onların həyatlarını xilas etmək üçün humanizm göstərmək baxımından bir sınaqdır".

Son aylarda BMT QAK, BMT-nin miqrasiya agentliyi olan Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı ilə birlikdə, Aralıq dənizində fəlakətli durumda olan insanların xilas edilməsi və sahilə çıxarılması üçün öncədən proqnozlaşdırıla bilən regional yanaşmanın hazırlanması üçün çağırış edib.

BMT QAK həmçinin Avropaya çağırış edir ki, qaçqınların oraya təhlükəsiz və qanuni yollarla gəlib çıxmaları üçün daha çox imkan yaratsınlar, o cümlədən köçürülmə yerlərini artırsınlar və ailə üzvlərinin qovuşması qarşısındakı maneələri aradan qaldırsınlar, həmçinin potensial olaraq ölümlə nəticələnə bilən səfərlərin alternativlərinin təmin edilməsinə kömək etsinlər.

Məruzədə həmçinin Avropa istiqamətində və ya Avropa daxilində quru yolla səfər edərkən qaçqınların üzləşdiyi təhlükələr qeyd edilir. Məruzədə qaçqınların və miqrantların onların ərazilərinə daxil olmasının qarşısını almaq üçün bəzi dövlətlərin atdığı addımlar qeyd edilir və dövlətlərə çağırış edilir ki, beynəlxalq himayə axtarışında olanların sığınacaq üçün müraciət etmə prosedurlarına asanlıqla buraxılmasını təmin etsinlər. Əlavə olaraq, dövlətlər təkbaşına səyahət edən və sığınacaq axtaran uşaqların himayəsi mexanizmlərini gücləndirməyə çağırılır.

Özü keçmiş əfqanıstanlı qaçqın olan BMT QAK-ın xoşməramlı səfiri, bestseller müəllifi Xalid Hüseyni (Khaled Hosseini) Kürdinin ölümünün üç illiyinə təsadüf edən yeni illüstrasiyalı kitabını nəşr etdirib. "Dəniz duası" kitabı dünyanın hər yerində müharibə, zorakılıq və təqiblərdən qaçarkən həlak olmuş minlərlə qaçqına həsr olunub.

"Mən Aylan Kürdinin cəsədinin ürək ağrıdan görüntülərini gördükdə qəlbim parça-parça oldu", – deyə Hüseyni bildirib. – "O vaxtdan cəmi üç il keçib və belə görünür ki, minlərlə insanın dənizdə həyatını itirməsinə baxmayaraq, bizim kollektiv yaddaşımız və təcili olaraq vəziyyəti yaxşılaşdırmaq istəyimiz zəifləyib".

2018-ci ilin iyun və iyul aylarında Hüseyni Livana və İtaliyaya səfər edib və Avropaya gedib çıxmağa cəhd edərkən qohumlarını itirmiş ailələrə bunun sarsıdıcı təsir göstərdiyinin şahidi olub.

"Siciliyada mən çoxlu sayda insanların, o cümlədən son illərdə Aylan kimi dənizdə boğulmuş uşaqların baxımsız vəziyyətdə olan çoxsaylı məzarlarının olduğu tənha qəbiristanlığa baş çəkdim", Hüseyni bildirib. "Bu insanlardan qalan yeganə şey sadəcə məzarları üzərindəki rəqəmdən, koddan ibarətdir, amma onlar hamısı daha parlaq gələcək arzusu ilə riskli addım atmış kişilər, qadınlar və uşaqlar olublar. Aylanın ölümündən üç il sonra gələcək faciələrin qarşısını almaqdan ötrü daha çox işlər görmək üçün bir araya gəlməyimizin və dostlarımızın, ailələrimizin, icmalarımızın və hökumətlərimizin bizim qaçqınların yanında olduğumuzu bilmələrinin vaxtı çatmışdır".

Məruzənin tam mətnini burada tapa bilərsiniz.

Mühüm statistik məlumatlar

• Mərkəzi Aralıq dənizi marşrutu boyunca bu il 10 insident baş verib. Nəticədə, çoxu Liviyadan olan 50 və ya daha çox insan həlak olub. Bu insidentlərin 7-si iyun ayından bu günə kimi baş verib.
• Artıq bu il Şimali Afrikadan İspaniyaya doğru dəniz marşrutu boyunca səyahət edən 300-dən çox insan həlak olub. Bu, bütün il ərzində 200 nəfərin ölümünün qeydə alındığı 2017-ci ilin göstəricisinə nisbətən nəzərə çarpan artım deməkdir.
• Bu ilin aprelində dənizlə 1200 nəfər İspaniyaya gəlib, lakin dənizlə İspaniyaya gələnlər arasında ölümlərin faizi artaraq, hər 14 nəfərdən birinin ölümü qeydə alınıb.
• Bu günədək Avropada və ya Avropanın sərhədləri boyunca quru yollarla səfər edən qaçqınlar və miqrantlar arasında 78-dən artıq ölüm halı qeydə alınıb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, ötən ilin eyni dövründə bu göstərici 45 nəfər təşkil edirdi.

Press-relizin mətnini burada tapa bilərsiniz.