Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə, qeyri-formal və informal yollarla əldə edilmiş səriştələrin tanınması prosesi Azərbaycanda qeyri-rəsmi sektorda çalışanlar üçün yeni imkanlar yaradır

“Artıq on üç ildir ki, quru inşaat sahəsində çalışıram və heç vaxt indiki qədər çətin olmayıb”, 34 yaşındakı Zeynal Zeynalov deyir. “Vəziyyəti daha da pisləşdirən odur ki, bu sektora hər kəsin girişi var. Yəni əslində sən, sahə üzrə heç bir təlimi və təcrübəsi olmayan digər insanlarla iş və ödəniş məsələlərində rəqabət aparmalı olursan.”

Azərbaycan əhalisinin təxminən 20%-i qeyri-formal sektorda çalışır və Zeynal, sadəcə onlardan biridir.

Qeyri-formal sektorun dayanıqlı inkişafını dəstəkləmək yalnız yaşayış şəratini buradan təmin edən şəxslər üçün deyil, həmçinin ölkə iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi üçün vacibdir.

Bu səbəbdən də BMT-nin İnkişaf Proqramı son illərdə Avropa İttifaqı (Aİ) və Azərbaycan Hökuməti ilə peşə təhsili və təlimi sisteminin müasirləşdirilməsi (PTT) və bu minvalla, daha çox insanın əlavə bacarıq qazanmağa təşviqi məqsədilə sıx əməkdaşlıq edir.

PTT-nin modernləşdirilməsinin və qeyri-formal sektorda işlərin sabitləşdirilməsinin vacib tərəfi - təlim üçün bərabər imkanların yaradılması və bacarıqların tanınması istiqamətində güclü sertifikatlaşdırma sisteminin qurulmasıdır.

Bu səylərin bir hissəsi olaraq, eləcə də PTT sahəsini və iqtisadi şaxələndirilməni dəstəkləməyə dair öhdəliyinə uyğun olaraq, Aİ və BMT-nin İnkişaf Proqramı Azərbaycanda Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi və Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi (TKTA) ilə birgə çalışır.

Əməkdaşlığın nəticəsi olaraq, qeyri-formal və informal yollarla əldə edilmiş səriştələrin tanınması üzrə ölkədə ilk dəfə sertifikatlaşdırma prosesi təşkil edilib. 

Zeynal, bu yeni qiymətləndirmə sxemindən yararlanmaq istəyən 16 namizəddən biri olub. O, Sənaye və Texnologiyalar üzrə Gəncə Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzində quru inşaat üzrə ilk rəsmi imtahanda iştirak etmək üçün müraciət edib.

Bütün namizədlər özünü qiymətləndirmə, yazılı test və praktiki tapşırıqdan mərhələlərindən keçib. Namizədlərin bacarıqlarını qiymətləndirən imtahan komissiyasında TKTA, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin nümayəndələri, qeyri-formal və informal yollarla əldə edilmiş səriştələrin tanınması üzrə ixtisaslaşmış beynəlxalq ekspert və iki yerli mütəxəssis iştirak edib.

Bundan əlavə, qiymətləndirmə komissiyasına inşaat və tikinti materialları sahəsində yüksək təcrübəyə malik “Knauf Marketing Baku” alman şirkətinin nümayəndələri cəlb olunub.

Bütün mərhələlərdən uğurla keçən namizədlər Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyindən rəsmi sertifikatlar əldə edib.

“Bu kağız parçasının mənim üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunu təsvir etmək çətindir”, Zeynal qeyd edir. “İllərdir ki, buna bənzər bir prosesin olmasına ümid edirdim. Bu sertifikatla bacarıqlarımı sübut edə bilərəm və işim üçün daha uyğun qiymət tələb edə bilərəm. İş rəqabətində sertifikatın olması məni digərlərindən fərqləndirir və bu, işinizi daha da peşəkarlaşdırmaq üçün bütün səylərinizi sərf edib əldə edəndə ədalətli olur. Əminəm ki, bundan sonra daha müntəzəm iş imkanları olacaq”.

Səriştələrin tanınması prosesi, Azərbaycanın peşə təhsili və təlimi sisteminin modernləşdirilməsinə istiqamətlənmiş “Gəncədə Sənaye üzrə Regional Peşə Kompetensiya Mərkəzinin Yaradılmasına dəstək” adlı layihənin bir hissəsidir.

Avropa İttifaqının maliyyələşdirdiyi, BMTİP və Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin birgə həyata keçirmiş olduğu bu layihə (2017-2020) PTT mütəxəssislərini, özəl sektor nümayəndələri və sahə mütəxəssislərini bir araya gətirərək qiymətləndirmə prosesinin təşkili üzrə bir sıra peşəkar təlim proqramları da təşkil edib. 

Qeyd olunmalıdır ki, mexanizmin davamlılığı təmin edilir, belə ki, Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi hazırda müxtəlif ixtisaslar üçün qiymətləndirmə, tanınma və sertifikatlaşdırma prosesini uğurla həyata keçirir.

Bu yeni qiymətləndirmə çərçivəsi peşə təhsili və təlimi sisteminin müasirləşdirilməsi, məşğulluqla bağlı bərabərsizliklərin azaldılması və Azərbaycanda bütün vətəndaşlar üçün bərabər təhsil imkanlarının yaradılması istiqamətində böyük addımdır.