Qlobal ərzaq qiymətləri son 10 il üçün rekord həddə çatıb

Belə ki, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) oktyabr ayı üzrə Qlobal Ərzaq Qiymətləri İndeksinin aylıq müqayisədə 3 % artaraq 133,2 bəndə çatdığını açıqlayıb. Bununla da, qiymətlər 2011-ci ilin iyul ayından bəri ən yüksək həddə çatıb. Bahalaşma ilk növbədə bitki yağlarının, dənli bitkilərin qiymətlərinin artması ilə bağlıdır.

Bitki yağlarının qiymət indeksi sentyabra nisbətdə 9,6 % və yaxud 16,3 bənd artaraq 184,8 bəndə çatıb. Artım əsasən palma, soya, günəbaxan və kolza yağlarının bahalaşması hesabına olub.

Dənli bitkilərin qiymət indeksi isə aylıq müqayisədə 3,2 % və yaxud 4,3 bənd artmaqla 137,1 bənd olub. Aktiv qlobal tələb fonunda ixrac təklifinin azalması ilə bağlı ən çox buğda bahalaşıb. Arpanın belə qiyməti artıb.

Süd məhsullarının qiymət indeksi 120,7 bəndə kimi artıb. Ən çox yağsız və bütöv quru süd, kərə yağı bahalaşıb.

Hesabat dövründə ət indeksi 0,7 % və yaxud 0,8 bənd azalaraq 112,1 bənd olub. Ən çox donuz ətinin kotirovkaları düşüb. Bu, Çinin idxalı azaltması ilə bağlıdır. Mal ətinin qiymətlərinin azalması Braziliyadan tədarük edilən ətin kəskin ucuzlaşması ilə əlaqədardır. Quş ətinin qiymət kotirovkaları əksinə yüksək qlobal tələbin təsiri ilə artıb. Eyni zamanda yemlərin bahalaşmasından və xüsusilə Avropada quş qripinin olmasından dolayı istehsal həcmləri zəif templə artır.

Ötən ay şəkərin qiymət indeksləri 1,8 % və yaxud 2,1 bənd azalaraq 119,1 bəndə düşüb. Ucuzlaşma dünya bazarlarında idxal tələbinin məhdud olması, həmçinin Hindistan və Taylandın ixrac həcmlərini artıracağına dair proqnozlarla bağlıdır.

2021-ci ildə taxıl istehsalını rekord həddə çatmasına baxmayaraq, taxıl ehtiyatları azalmağa doğru gedir.

2021-ci ildə gözlənilən rekord dünya taxıl istehsalına baxmayaraq, FAO-nun bu gün açıqlanan Taxıl Təchizatı və Tələbi Qısa məlumatında yeni proqnozlara əsasən, qlobal taxıl ehtiyatlarının 2021/22-ci illərdə azalmağa doğru getdiyi görünür.

2021-ci ildə dünya taxıl istehsalı proqnozu, əsasən, İran İslam Respublikası, Türkiyə və Amerika Birləşmiş Ştatlarında buğda istehsalının azaldılması ilə əlaqədar oktyabr ayında əvvəlki hesabata nisbətən 6,7 milyon ton azalaraq 2 793 milyon ton səviyyəsində müəyyən edilib. Bunun əksinə olaraq, qlobal taxıl istehsalı yuxarıya doğru yenidən yüksəlmə yaşamışdır. Qarğıdalı istehsalına yenidən artması Braziliya və Hindistanda əvvəllər gözləniləndən daha yaxşı məhsuldarlıq və bir sıra Qərbi Afrika ölkələrində perspektivlərin yaxşılaşması ilə əlaqələndirilir. Ötən illə müqayisədə qlobal taxıl istehsalının artacağı və yeni rekord səviyyəyə çatacağı gözlənilir.

Proqnoza görə 2 812 milyon ton, 2021/22-ci illərdə dünya ümumi taxıl istifadəsi 2020/21 təxmin edilən səviyyədən 1,7 faiz artım müşahidə olunacaq həmçinin, qarğıdalıdan gözlənilən yüksək ölçüdə yem və sənayedə istifadəsi də gözlənilən illik artıma kömək etməlidir.

2022-ci ildə dünya taxıl ehtiyatlarının 0,8 faiz aşağı düşərək 819 milyon tona çatacağı proqnozlaşdırılır. Nəticə etibarilə, dünya taxıl ehtiyatlarının istifadə nisbətinin 2020/21-ci illərdə 29,4 faizdən 2021/22-ci illərdə 28,5 faizədək bir qədər azalacağı proqnozlaşdırılır, lakin yenə də ümumi ehtiyyat qənaətbəxş hesab olunur.

2020/21-ci illərə nisbətən buğda və düyü qlobal ticarətinin 0,3 faiz artaraq 478 milyon tonla 2021/22-ci illərdə genişlənəcəyi və yeni rekorda çatacağı proqnozlaşdırılır.